Deze handleiding is tot stand gekomen door een samenwerking van Stichting Eekhoornopvang en de dierenbescherming Utrecht. Later is deze informatie verder uitgewerkt door Stichting de Hoge Hoed.

Onderstaande informatie is bedoeld voor asielen en andere organisaties die incidenteel met jonge wilde konijnen in aanraking komen. Ga als particulier nooit zelf een wild konijn grootbrengen. Het is een beschermde diersoort en is het verboden deze dieren in huis te halen. Bovendien is het onmogelijk om ze vanuit een woning weer aan de vrije natuur te laten wennen. Adressen van opvangcentra vind je hier: Opvangadressen

Verschil tussen konijn of haas

De eerste belangrijke vraag is: is het gevonden dier een konijn of een haas? Wat is het verschil? De vindplaats geeft daar mogelijk al een antwoord op maar het verschil in uiterlijke kenmerken zijn vooral de belangrijkste aanknopingspunten. Het is belangrijk het verschil te weten, omdat jonge hazen en konijnen een verschillende behoefte aan melk hebben.

Jonge wilde konijnen

Jonge wilde konijnen worden kaal, blind en doof geboren. De kleur van de huid is niet roze, zoals bij tamme konijnen, maar donker, blauwgrijs. Bij de geboorte wegen ze ongeveer 50 gram. Jonge wilde konijnen worden meestal met meerderen aangetroffen.

In het algemeen zal men nooit een nest jonge wilde konijnen zomaar aantreffen omdat wilde konijnen immers hun jongen werpen en zogen in een wentel (kraamhol) onder de grond. Als jonge wilde konijnen dan ook worden aangetroffen kan je er meestal van uitgaan dat de situatie niet in orde is.
Voorbeelden uit de praktijk waar jonge wilde konijnen zijn aangetroffen:

- wentel uitgegraven door een roofdier

- kat komt thuis met een jong wild konijn

- een wild konijn dat haar nest in een zandbak heeft geworpen

- een nest dat tevoorschijn komt bij werkzaamheden op een bouwterrein

In deze situaties is opvangen en met de hand grootbrengen noodzakelijk.

Jonge hazen

Jonge hazen worden geboren met een vacht, de ogen zijn open en de oren staan overeind. Bij de geboorte wegen ze ongeveer 80 tot 100 gram. Het verschil tussen een konijn en een haas kun je het beste zien aan de vacht. De vacht van een haas is langer, grover en krulleriger dan dat van een konijn en vaak hebben jonge hazen een witte vlek op de kop. Jonge hazen worden meestal alleen, soms met een of twee soortgenootjes gevonden.

 

Het verschil tussen een konijn en een haas

De onderstaande foto's geven een goed voorbeeld van het verschil tussen een jong wild konijn en een jonge haas. Het verschil zit hem voornamelijk in de vachtstructuur en de breedte van de kop. Jonge hazen hebben vaak een rommelige vacht met licht krullende haren. Konijntjes hebben een normale gladde vacht.
Het verschil tussen een konijn en haas is vaak goed te zien aan de ogen.

De ogen van een konijn en haas

Ook de ogen van de haas hebben vaak een wat duidelijkere onderscheid in de iris en de pupil. De foto links een haas, de foto rechts: een wild konijntje.

Op de foto hieronder: jonge wilde konijnen.

Foto van Wildtierrettung Untertaunus in Duitsland

op de foto hieronder: jonge haas.

Foto van Wildtierrettung Untertaunus in Duitsland

Normale ontwikkeling van een wild konijn

Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.

De leeftijd van een jong wild konijn is vast te stellen op basis van het gewicht en uiterlijke kenmerken.

Normale ontwikkeling van een konijn
Leeftijd	Gewicht*	Uiterlijke kenmerken	Voeding
1 dag	50 gram	Kaal, navel zichtbaar, ogen dicht, oren plat.
3 dagen	75 gram	Vacht begint te groeien.
1 week	100 gram
10 dagen	125 gram	Ogen gaan open.	Geef vanaf nu altijd hooi en een bakje drinkwater.
2 weken	150 gram	Oren komen overeind. Geen warmtebron meer nodig.	Konijnenvoer. Bij voorkeur pallets en geen gemengd voer.
3 weken	200 gram		Introduceer 1 plantensoort.
4 weken	250 gram		Geef een tweede plant erbij.
5 weken	300 gram		Breid de soorten groenvoer langzaam uit.
6 weken	350 gram

* het gewicht in de tabel geldt voor normaal opgroeiende wilde konijnen. Vanwege hun slechte start, zullen de meeste met de hand grootgebrachte konijnen het gewicht van 350 gram pas op een latere leeftijd bereiken.

Speciale melk voor konijnen

Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.

Konijnenmelk is zeer vet (ca 41%) en heeft ook een hoog eiwitgehalte (ca. 42%), maar heeft juist weer een laag lactosegehalte (7%).

KMR + Multimilk

Een mix van melkpoeders die de samenstelling van konijnenmelk goed benadert is een combinatie van 3 delen Multimilk met 1 deel Kitten Milk Replacer (KMR®) en 5 delen water. Daarmee kom je op een vetgehalte van 49,9%, 32,2% eiwit en 5,6% lactose.

Multimilk wordt ook wel verkocht onder de naam Zoologic Milk Matrix 30/55. En KMR® wordt ook wel verkocht onder de naam Zoologic Milk Matrix 42/25. De producent van al deze producten is PetAg. Multimilk is lastig te verkrijgen in Nederland en België en heeft maar een korte houdbaarheid. En het is lastig, omdat je twee poeders moet mengen.

FoxValley 30/50

Een andere optie is Foxvalley 30/50. Deze melk bevat 50% vet en 32% eiwit en heeft een zeer laag lactosegehalte (<8% koolhydraten). Deze melk is verkrijgbaar via de webshop op deze website. Het melkpoeder blijft lang goed, ook als de verpakking is geopend. Het heeft als bijkomend voordeel dat het zeer goed geaccepteerd wordt door de jonkies en het is zuiniger in gebruik dan Multimilk + KMR.

Beaphar knaagdier- en konijnenmelk

Beaphar heeft mid 2020 de knaagdier- en konijnenmelk helemaal aangepast. Het heeft een hoog vetpercentage en een zeer laag lactosegehalte. Kijk voor meer informatie en een voedingsschema op www.beaphar.nl/knaagdiermelk
We horen graag ieders ervaring met deze nieuwe melk met het grootbrengen van jonge konijntjes. Mail ons op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Geschikte melkpoeders voor konijnen zijn te bestellen in onze webshop.

Gebruik geen geitenmelk voor jonge konijnen

Geitenmelk is absoluut niet geschikt voor jonge konijnen omdat het te weinig vet en eiwit bevat en veel te veel lactose. Bovendien is er een grote wisseling in samenstelling met de de seizoenen en per geitenras, waardoor het heel moeilijk te bepalen is hoeveel de konijntjes ervan moeten drinken.

Wil je dit soort melksoorten tòch gebruiken, dan kun je het voedingsschema hieronder niet gebruiken. De konijntjes zullen vaker per dag moeten worden gevoerd, en hebben meer melk nodig om aan hun voedingsbehoefte te voldoen. De diertjes zullen langzamer groeien, het is meer werk, en het kost meer melk. Dus het bespaart niets om goedkopere melk te gebruiken.Geef de konijntjes de beste kans op overleven, met melk die de natuur het beste benadert, en dus het beste overeen komt met hun moedermelk.

Hoe moet je een konijn vasthouden tijdens het voeren?

Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.

In dit filmpje kan je verschillende manieren zien waarop je een konijntje kan voeren. Meestal moet je ze in het begin goed inwikkelen in een doekje en gaat het voeren langzaam. En als ze het eenmaal door hebben, gaat het heel rap.

In onderstaand filmpje kun je zien hoe je een jong dier heel voorzichtig, druppel voor druppel kan voeren. De konijnenspeentjes zijn ideaal om op deze manier te te gebruiken:

 

Zo moet je de konijnenmelk aanmaken:

Afhankelijk van welke melk je gebruikt, moet je de melk voor konijnen als volgt aanmaken:

3 delen Multimilk + 1 deel KMR + 5 delen water
of: 3 delen MilkMatrix 33/50 + 1 deel MilkMatrix 42/35 + 5 delen water
of: 2 delen Foxvalley 30/50 + 3 delen water
 
Een 'deel' is een maatschepje. De grootte van het maatschepje maakt niet uit. Een koffieschepje of ander keuken-maatschepje is vaak prima.
Schep de melkpoeder en strijk het af. Er mag geen bergje op de maatlepel liggen.

 
Het beste kun je heet water gebruiken van ongeveer 80 graden Celcius. Meng het water rustig door de melkpoeder. Als je té hard schudt of roert, kunnen de vetten in de melk juist gaan klonteren.
 
Laat de melk minstens 4 uur staan in de koelkast. Zo heeft het poeder rustig de tijd om al het water goed op te nemen. Hierdoor wordt de melk gemakkelijker te verteren en heb je minder problemen zoals diarree bij jonge dieren.
De aangemaakte melk kan 24 uur bewaard worden in de koelkast.
 
Voordat je gaat voeren, warm je de melk au-bain-marie op tot lichaamstemperatuur. Je kunt ook een flessenwarmer voor baby's gebruiken.
Gebruik geen magnetron om de melk op te warmen. In zulke kleine hoeveelheden gaat de melk snel koken en verpietert de melk.

Tips en trucs voor het aanmaken van melkpoeder
 
Meer (engelstalige) informatie op www.ewildagain.org.

Meer over de samenstelling van konijnenmelk

Er zijn verschillende studies gedaan naar de samenstelling van konijnenmelk, en ze laten allemaal min of meer hetzelfde zien. Konijnenmelk is zeer rijk aan eiwit en vet.
 
Een aantal wetenschappers van de universiteit van Missouri hebben melk uit de magen van jonge wilde cottontail konijntjes vergeleken met melk direct uit de tepels van een konijn. Daarin bleek weinig verschil te zitten. De melk die ze hebben verkregen hebben ze geanalyseerd.

Een aantal wetenschappers van de universiteit van Missouri hebben melk uit de magen van jonge wilde cottontail konijntjes vergeleken met melk direct uit de tepels van een konijn. Daarin bleek weinig verschil te zitten. De melk die ze hebben verkregen hebben ze geanalyseerd.

Klik hier voor het volledige Engelstalige artikel over de samenstelling van konijnenmelk.

Hieruit volgen de volgende percentages:

Percentages van de samenstelling van konijnenmelk
vaste stof (%)	vet (%)	eiwit (%)	lactose (%)	as (%)
33.6 +/- .8	13.9 +/- 1.7	14.6 +/- .5	2.22 +/- 0.05	2.06 +/- .07

Als je dit doorrekent zonder water, krijg je de volgende samenstelling voor melkpoeder:

Percentages van de samenstelling van konijnenmelk Zonder water
vet (%)	eiwit (%)	lactose (%)	as (%)
41	43	7	6

Het is onmogelijk om deze samenstelling precies na te bootsen met kunstmelk. Konijnenmelk maken is lastig. En er zijn ook andere factoren van belang. Welke ingredienten zitten er in de melkpoeder? Worden de voedingsstoffen goed opgenomen in de darmen? Wat is de toestand van het konijntje? Een ziek konijn kan vaak minder voedingsstoffen opnemen.

Benodigdheden voor het grootbrengen van jonge konijnen

Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.

Naast speciale melk, heb je de volgende spullen nodig:

Spuitje:

Begin met een spuitje van 1 ml. Na een paar dagen kun je overstappen op een 2 ml spuitje. Wanneer de konijntjes goed zuigen aan het spuitje, kun je zelfs overstappen op een 10ml spuitje of een flesje. De meeste speentjes passen het beste op een o-ring Luer Loc spuitjes.

Een flesje is niet aan te bevelen voor konijnen, want dat is niet nauwkeurig genoeg.

Speentje:

Een klein rubberen speentje dat je over het spuitje heen kunt trekken.
Voor jonge konijnen is het konijnenspeentje erg geschikt, maar andere kleine speentjes kunnen ook. Oudere konijnen kun je het beste voeren met de Miracle Nipple, omdat die stevig is en niet snel wordt stukgebeten.

Bekijk op youtube een filmpje over het konijnenspeentje en o-ring spuitjes.

Vast voedsel:

Wanneer de oogjes open zijn, mogen de jonkies ook vast voedsel eten. Begin met hooi en een beetje konijnenvoer. Supreme Selective Junior is goed konijnenvoer voor jonge konijntjes. Wanneer ze goed hooi eten, kun je ook groenvoer gaan aanbieden. Geef geen groente, maar zelf geplukte wilde planten. Op deze website vind je een lijst met geschikte planten voor konijnen en hazen.

Plantengids:

Een plantengids met duidelijke foto's en beschrijvingen kan je helpen de juiste planten te vinden.

Waterbak:

Geef wilde konijnen een waterbak vanaf het moment dat de ogen open zijn. Leer wilde dieren nooit uit een fles te drinken. In de natuur hangen ook geen waterflessen.

Warmtebron:

Konijntjes die nog geen goede vacht hebben, hebben een warmtebron nodig. Dit kan zijn een kruik, infraroodlamp, elektrisch matje of een snugglesafe.
Alle voor- en nadelen van de verschillende warmtebronnen staan beschreven in dit artikel.

Alle hierboven beschreven artikelen zijn te koop in onze webshop: shop.melkvoordieren.nl

Feromonen:

Secure Bunny Stress is een product dat stressverlagende feromonen afgeeft voor konijnen. Deze feromonen bootsen de kalmerende geur van een moederkonijn na en helpen jonge moederloze konijnen zich beter op hun gemak te voelen. Het gebruik van Secure Bunny Stress kan bijdragen aan een gezonde groei en welzijn van jonge konijnen die met de hand worden grootgebracht.  Lees hier meer over Secure Bunny Stress.

 

Hygiënisch werken

Dieren de met de hand worden grootgebracht, hebben vaak een minder goed werkend immuunsysteem. Daarom is het van belang om zeer hygiënisch te werken.

Was je handen voor elke voeding en zorg bij elke voeding voor schone materialen!

Spuitjes, speentjes en andere materialen kun je uitkoken in een pannetje water. Hoe dat moet staat in onderstaand filmpje.

 

Na het uitkoken, vul je alle spuitjes weer met porties melk. Als je meerdere dieren hebt, gebruik je dus veel verschillende spuitjes. De spuitjes sluit je na het vullen af met een afsluitdopje. Deze spuitjes leg je klaar in de koelkast. Het afsluitdopje zorgt ervoor dat de melk luchtdicht kan worden bewaard.
Wanneer het tijd is om te gaan voeren, warm je het spuitje au-bain-marie op door ze in een bak warm water te doen.
Dopje eraf, speentje erop en je bent meteen klaar voor de voeding.

Voedingsschema wilde konijnen

Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.

Geef de eerste 24 uur dat je het diertje in huis hebt, eerst een elektrolytenoplossing om uitdroging tegen te gaan. Begin daarna pas met de melkformule. Wanneer de konijntjes erg uitgedroogd waren, kun je de 2e en 3e dag de melkformule ook aanmaken met elektrolytenoplossing in plaats van water.

De eerste 24 uur. Hoe zorg je voor een jong dier?
Uitdroging bij jonge dieren

Jonge konijnen hebben vaak 1 à 2 dagen nodig om aan de manier van voeden te wennen. Zolang ze slecht drinken is het aan te raden meerdere keren per dag melk aan te bieden: dus in plaats van 3x bijvoorbeeld 4 à 5x per dag. Wanneer ze het eenmaal door hebben, zullen ze zeer gulzig drinken en is een heel nest in een paar minuten gevoerd.

Voedingsschema konijn
gewicht	Hoeveelheid per voeding*	frequentie
50 gram	2 a 3 ml	3x per dag
60 gram	3,5 ml	3x per dag
70 gram	3 a 4 ml	3x per dag
80 gram	4,5 ml	3x per dag
90 gram	5,5 ml	3x per dag
100 gram	7 a 8 ml	2x per dag
150 gram	10 ml	2x per dag
200 gram	12 ml	2x per dag
300 gram	15 ml	2x per dag
350 gram	15 a 17 ml	1x per dag
400 gram	stoppen

* verhoog de hoeveelheden melk altijd geleidelijk in een tijdsbestek van twee dagen.

Vanaf het moment dat de ogen open zijn mag je hooi en een bakje water geven.

Vanaf een leeftijd van 2 weken begin je met een beetje konijnenvoer (pallets, geen gemengd voer). En daarna introduceer je elke week een nieuwe plantensoort. Bijvoorbeeld eerst gras, dan gras en paardenbloem, en de week erna nog een derde plant erbij.

Water

Jonge konijntjes zijn vaak erg gulzig, en het is verleidelijk om ze extra melk te geven. Toch is het aan te bevelen om je aan bovenstaand schema te houden.
Wel mag je na een melk voeding het konijntje nog wat extra water of waterige melk geven via het spuitje.

In de natuur hangen geen waterflesjes, dus geef een konijntje water uit een bakje. Doe een dun laagje water in een stevig zwaar bakje en ververs het meerdere keren per dag. De konijntjes zullen regelmatig door het water heen lopen.

De kleur van konijnenkeutels

De kleur van de keuteltjes zegt veel over de gezondheid van de konijntjes. En of het allemaal goed gaat in de darmen.

Witte keutels duiden erop dat de melk niet goed wordt verteerd. Vaak is het een teken dat er teveel melk wordt gegeven. Houd je goed aan het schema! Wil je konijntje nog meer drinken dan aanbevolen, geef het dan na de gewone voeding nog wat verdunde waterige melk te drinken. Gewoon water mag ook, maar dat lusten ze meestal niet. Als je er een klein beetje melk doorheen doet, accepteren ze het beter.

Gele keutels duiden erop dat de darmflora niet optimaal is. Om dat te verhelpen kan je het beste een beetje probiotica poeder door de melk doen. Een snufje is genoeg. Er zijn geen echte richtlijnen voor, maar je hoeft niet bang te zijn voor overdosering. Kies bij voorkeur een probiotica met zoveel mogelijk verschillende soorten bacteriën erin, want je weet nooit precies aan welke bacteriesoort je konijn behoefte heeft.
Probiotica is te koop in onze webshop. Poeder werkt het makkelijkste.

Eetbare planten voor konijnen

Maak gebruik van een plantengids om onderstaande planten te kunnen onderscheiden.

Bijvoet- Artemisa spec.

Boerenwormkruid- Tanacetum vulgare – Onbeperkt, voorkomt wormen en indigestie

Brandnetel- Urtica spec. – Jonge scheuten of gedroogd, als hooi

Cichorei- Cichorium intybus

Distels- Cirsium spec. – Gedroogd, als hooi

Dovenetels- Lamium spec. - Beperkt, als versnapering

Duizendblad- Achillea millefolium – Onbeperkt

Duizendknoop- Polygnum spec. – Altijd mengen

Gele ganzenbloem- Chrysanthemum segetum

Hennepnetel- Galeopsis tetrahit

Herderstasje- Capsella bursa-pastoris – Jonge rozetten

Herik- Sinapis arvensis

Kamille- Matricaria spec. – Gedroogd, werkt anti-septisch

Karwij- Carum carvi – Beperkt, deflatuerend

Kleefkruid- Galium aparine – Vers!

Klein hoefblad- Tussilago farfara – Beperkt, voorkomt trommelzucht

Klis- Arctium spec. – In geringe hoeveelheid

Kromhals- Anchusa arvensis – Vers

Kruiskruid- Senecio spec.

Melde en ganzenvoet- Chenopodium spec. – Beperkt, altijd mengen

Melkdistels- Sonchus spec.

Paardebloem- Taraxacum spec. – Onbeperkt

Reigersbek- Erodium spec. – Altijd mengen

Spurrie- Spergula arvensis

Weegbree- Plantago spec. – Onbeperkt, reguleert de darmfunctie

Wilde peen- Daucus carotus

Wilgenroosje- Chamaenerion angustifolium – Beperkt

Zevenblad- Aegopodium podagraria – Onbeperkt, urinedrijvend

Zilverschoon- Potentilla anserina

Zuring- Rumex spec. – Zeer beperkt, altijd mengen

Gedrag wilde konijnen in de opvang

Jonge wilde konijnen zien er zeer vriendelijk en aaibaar uit. Toch is het belangrijk het contact met de dieren zoveel mogelijk te beperken om de dieren wild te houden. Praat daarom niet tegen de dieren en aai ze nooit. Kom alleen om te voeden en laat ze daarna weer met rust.

Jonge wilde konijnen lijken in de opvang tam te worden. Het is echter een fabel dat wilde konijnen tam worden in gevangenschap. Hier zijn vele generaties fokken voor nodig. Eenmaal buiten in de uitwenfase komt ogenblikkelijk het instinct weer boven en worden wilde konijnen erg schuw.

In de opvang vinden jonge wilde konijnen het prettig om een nest van hooi te hebben. Ze zijn altijd bij elkaar en verblijven graag onder het hooi. Op oudere leeftijd zijn ze zeer actief. Ze proberen te graven en zetten het hele verblijf op de kop.

Vaccinatie

Het is raadzaam de konijnen te laten vaccineren tegen Myxomatose en Viral Haemorragic Disease (VHD of VHS). Deze ziektes komen veel voor in Europa en het zou zonde zijn als je konijntjes na al je harde werk zouden sterven aan deze ziektes.

Jonge konijnen kunnen vanaf een leeftijd van 1 maand gevaccineerd worden tegen Myxomatose, en vanaf 8 weken tegen VHD. Maar ze kunnen ook allebei tegelijk gegeven worden op een leeftijd vanaf 8 weken. Vraag bij je dierenarts of hij ook speciale vaccinatie spreekuren houdt. Dan is het meestal goedkoper.

Wilde konijnen terugzetten in de natuur

Eenmaal geflest en gespeend breekt een belangrijke fase aan, namelijk het terug zetten in de natuur. Van een beschutte kooi met konijnenvoer binnenshuis naar een weiland met grassprieten en vijanden is een hele grote overgang.

Het is dan ook noodzakelijk de jonge dieren weer te laten wennen aan buiten (uitwennen) met de daarbijbehorende voeding. Zonder uitwennen zijn de jonge dieren ten dode opgeschreven.

Zoals gezegd is het een fabel dat wilde dieren in gevangenschap tam worden en terug in de natuur niet zullen overleven. Wilde dieren in gevangenschap houden is dierenleed. Het is uiteraard moeilijk te achterhalen hoe het de gefleste dieren vergaat als ze eenmaal zijn uitgezet maar levenslange gevangenschap is voor deze wilde dieren geen optie. De uitwenfase en het gebied waar de jonge dieren worden uitgezet zijn dan ook erg belangrijk. Het behoeft geen betoog dat het na alle tijdsbesteding en kosten omtrent het flessen van jonge wilde konijnen en hazen niet de bedoeling is dat de jonge dieren in het wild geen optimale kans hebben. Het blijft echter de natuur.

Op welke leeftijd kun je een wild konijn weer uitzetten?

Moederkonijn en –haas zogen hun jongen drie tot vier weken. In de opvang duurt het vaak wat langer omdat de start meestal moeizaam is. Het gewicht van de jonge dieren (vanaf ongeveer 400 gram) en hun eetgedrag zijn de belangrijkste criteria. De jonge wilde dieren zijn dan ongeveer vijf tot zes weken oud. Hazen zijn tegen die tijd al behoorlijk onhandelbaar en laten zich nog amper hanteren. Belangrijk is natuurlijk dat de dieren zelf eten, zowel grassen, paardenbloemblad (groenvoer) als konijnenvoer.

In welke periode van het jaar kun je een wild konijn uitzetten?

Afbouwen van de melkvoeding, toename in lichaamsgewicht en het zelf eten van konijnenvoer en groenvoer zijn de drie criteria dat de jonge wilde dieren naar buiten kunnen om terug te wennen in de natuur. Vanaf april tot en met eind oktober is het geen probleem de dieren uit te wennen en uit te zetten. In november echter is het weer vaak al te koud en te nat. Er is bijna niets meer te eten en met name wilde konijnen hebben niet meer de gelegenheid zich aan te sluiten bij een groep en/of zelf een hol te graven. Na november is de enige optie om de jonge wilde dieren tot en met het volgende voorjaar in de opvang in een buitenren te huisvesten. De ren moet optimale beschutting bieden tegen kou, wind en regen. Vooraf aan de overwintering is het belangrijk om de jonge dieren te seksen en de rammen en voedsters apart te huisvesten om te voorkomen dat zij zich voortplanten.

Voor het uitwennen moet minimaal twee weken uitgetrokken worden.

Huisvesting in een buitenren

De beste locatie is een beschutte plek, zo ver mogelijk van de bewoonde wereld en de bijbehorende geluiden. Het is wel belangrijk dat de dieren goed in de gaten gehouden kunnen worden, minimaal een maal per dag, om te zien of ze goed eten en niet ziek zijn.
Een buitenren van minimaal twee vierkante meter (1 x 2 m en ongeveer 80 cm tot 1 m hoog), liever groter, met daarin een tocht- en vochtvrij nachthok op poten van minimaal 40 x 80 cm. Door het hok op poten te zetten kunnen de dieren beschutting vinden onder het hok. Met name konijnen zitten hier graag onder. De ren moet worden ingegraven want konijnen graven zich er onderuit. Om toch in de graafbehoefte te voorzien is het leuk om het gaas zo’n 50 tot 80 cm in te graven. De ren kan verder aangekleed worden met wat takken ter beschutting. Bouw het niet te vol want konijnen trekken graag een sprintje. De ren moet voor een gedeelte aan twee zijkanten worden gedicht voor een eventuele overwintering en ook de bovenkant moet voor een gedeelte overkapt zijn.

Voeren van wilde hazen die moeten uitwennen

Geef de jonge wilde dieren op een vast moment op de dag te eten. Ververs elke dag het gemengde konijnenvoer, het groenvoer en het water. Pluk zoveel mogelijk verschillende soorten grassen, muur, paardenbloemblad en kruiden. Het menu kan aangevuld worden met een stukje gedroogd bruin brood en wortel.

Gedrag tijdens de uitwenfase

In de uitwenfase zitten de konijnen meestal onder of achter het buitenhok, ze graven het liefst holen onder de grond. Hazen zitten vaak in het hok en zijn weinig actief. De eerste week in de uitwenfase wordt er nauwelijks of niet gegeten. Blijkbaar is er veel stress door het vervoer, een andere omgeving, geluiden en de temperatuur. Vooral konijnen schieten bij toenadering angstvallig weg. Na een week beginnen ze te eten, ze laten zich echter moeilijk zien. Hazen laten zich meer zien.

Welke locatie is geschikt om een konijn uit te zetten?

Als de jonge dieren goed zijn gewend aan de buitentemperatuur en de aangeboden voeding en de dieren gedragen zich schuw, dan is het tijd om de dieren uit te zetten. Voor het uitzetten is het belangrijk een gebied te vinden waar andere wilde konijnen dan wel hazen aanwezig zijn, maar waar niet gejaagd wordt en zo min mogelijk natuurlijke vijanden zijn. Waar wilde konijnen zijn, zijn meestal geen hazen en andersom. Informeer bij de plaatselijke boswachter of terreinbeheerder. Zij hebben meestal goede kennis van een bepaald gebied en kunnen adviseren waar konijnen- en hazenpopulaties leven.
In het algemeen is het leefgebied van wilde konijnen te herkennen aan de zogenaamde konijnenheuvels, meestal aan de rand van een bebost of struikachtig gebied. Hazen verblijven meer in een weiland omringd door greppels en bos.

Zet nooit een jong wild konijn midden op een bestaande konijnenheuvel. Het wordt onmiddellijk als indringer gezien. Zet het jonge dier op veilige afstand. Hazen kunnen het beste aan de rand van een weiland worden uitgezet.

Van april tot en met eind oktober, uiteraard afhankelijk van de weersomstandigheden, kunnen jonge wilde konijnen en hazen uitgezet worden. Op de dag van het daadwerkelijke uitzetten en de daaropvolgende dagen is het belangrijk dat het weer redelijk droog is, er geen storm woedt, de temperatuur schommelt tussen de tien tot vijftien graden Celsius en de nachten niet te koud zijn. Het weer moet enkele dagen stabiel zijn.

Het beste tijdstip van uitzetten is in de loop van de ochtend zodat de jonge wilde dieren de hele dag de tijd hebben om een schuilplaats te zoeken en te vinden.

einde handleiding voor het grootbrengen van jonge konijnen