Jonge eekhoorns met de hand grootbrengen
De teksten over de eekhoorn zijn een samenvatting van de handleiding die is geschreven door Stichting Eekhoornopvang en aanwijzingen van FoxValley Animal Nutrition. Aangevuld met extra adviezen en ervaringen van Melk voor Dieren.
Onderstaande informatie is bedoeld voor asielen en andere organisaties die incidenteel met jonge eekhoorns in aanraking komen.
Eekhoorn staan niet op de positieflijst voor huisdieren, en mogen dus niet worden gefokt.
Ga als particulier nooit zelf een eekhoorn met de hand grootbrengen. Het zijn groepsdieren en het is onmogelijk om ze in een gewoon huis op een goede manier weer uit te wennen aan de natuur. Bovendien is het een beschermde diersoort en is het verboden deze dieren in huis te halen.
Lees voordat je een eekhoorn gaat voeden eerst de artikelen "De eerste 24 uur" en "Zo voer je een jong dier?".
Leeftijdsbepaling van jonge eekhoorns
Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.
Naast uiterlijke kenmerken zoals vacht, ogen open of ogen dicht is de weegschaal het belangrijkste meetinstrument. Mede aan de hand van het gewicht is de leeftijd te bepalen. Dit is erg belangrijk, want hele jonge eekhoorns hebben melk met een andere samenstelling nodig dan oudere jonkies.
|
Leeftijd |
Gewicht |
Uiterlijke kenmerken |
|
1 – 5 dagen |
12 gram |
Ongeveer zo groot als een kurk, haarloos, roze huid. |
|
1 week |
20 gram |
De huid wordt iets donkerder. Haarloos, oogjes dicht, oren plat tegen het kopje. |
|
7 - 10 dagen |
30 gram |
Rode haartjes komen door op de snuit. |
|
2 weken |
40 gram |
Lijfje is donkergrijs gekleurd, de haren groeien duidelijk. Oogjes nog dicht. |
|
2 – 3 weken |
50 gram |
Kop, schouders en rug worden nu ook langzaam behaard. Ogen en oren zijn nog gesloten. De onderste snijtanden komen door. |
|
3 weken |
70 gram |
Zachte glanzende vacht. Ogen en oren nog dicht. Nog geen haartjes op de buik. |
|
4 weken |
80 gram |
Roodbruine haren over het hele lijf. Alleen op de buik en de poten zie je witte haartjes komen. Ogen en oren zijn nog steeds gesloten. |
|
4 – 5 weken |
100 gram |
De vacht wordt dichter. De oogjes beginnen zich te openen; meestal eerst één, de andere volgt. Hier kan enkele dagen tussen zitten. TREK NOOIT DE OOGJES OPEN! |
|
5 weken |
110 gram |
Vacht over het hele lijfje, ook de witte haren op de buik en binnenkant van de poten. De haren op de staart zijn nog erg kort en liggen parallel en plat. De ogen en oren zijn open. |
|
5 – 6 weken |
130 gram |
De bovenste snijtanden beginnen door te komen. De staartharen liggen nog steeds plat. De de eekhoornbaby kan zich goed rechtop staande houden. De tijd dat hij wakker is wordt langzaam meer. Het eerste vaste voedsel wordt geprobeerd. |
|
6 – 7 weken |
150 gram |
De vacht is volgroeid. Hij is steeds langer wakker. Het eekhoorntje kan zien en is steeds actiever als hij wakker is. |
|
7 – 8 weken |
180 gram |
De staart wordt borstelig. De periodes dat hij wakker is zijn langer en hij is zeer actief. Vast voedsel wordt goed gegeten en verteerd. |
|
8 – 9 weken |
200 gram |
Het jong is nu zeer actief. Hij ziet eruit als een complete eekhoorn. Hij begint overal aan te knagen en wil graag spelen. |
|
9-10 weken |
220 gram |
Zeer actief en druk! Doorbraak van de kiezen. Het eekhoorntje mag naar een grotere kooi met meer vrijheid. |
|
10-12 weken |
250 gram |
Het eekhoorntje is ongeveer op 75% van z’n totale grootte. Hij kan zich zelfstandig verzorgen, noten worden gekraakt. Zeer actief en zeker in z’n klimmen. |
|
12 weken |
250 - 300 gram |
Het eekhoorntje is sterk en goed getraind en kan zichzelf verzorgen. Hij is klaar voor het leven in de vrije natuur. |
Huisvesting van jonge eekhoorns
Eekh
oorns zijn door het vervoer gestresst en vaak onderkoeld. Zorg voor een rustige plek in een afgezonderde ruimte. Gebruik de eerste dagen een plastic bak met gazen deksel als huisvesting.
Een geschikte maat voor een jonge eekhoorn is 34 x 27 x 22 cm. Gebruik voor meerdere jonge eekhoorns een grotere bak van 42 x 33 x 22 cm. Een plastic bak houdt de warmte beter vast dan een traliekooi. Gebruik als bodem-bedekking een witte handdoek: zo is goed te zien hoe de keuteltjes er uit zien en of de eekhoorn zelf al plast. Zolang de jonge dieren warmte nodig hebben is het verstandig de dieren in deze plastic bak te houden. Gebruik als nestmateriaal een extra handdoekje als schuilplek om in weg te kruipen.
Als bodembedekking kan beukenhaksel gebruikt worden, dit is in verschillende maten verkrijgbaar. De middelste maat voldoet het best.
Vanaf zeven à acht weken kunnen eekhoorns in een kooi met een hoogte van ongeveer 80 cm.
Melkpoeder voor eekhoorns
Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.
De gebruikte voedingsformule bestaat uit twee verschillende melkpoeders. Door het mengen van deze melkpoeders wordt het juiste vet- en eiwitgehalte bereikt dat nagenoeg gelijk is aan de moedermelk van eekhoorns. Omdat de samenstelling van de moedermelk verandert met de leeftijd van de jongen, moeten de twee melkpoeders ook steeds in een andere verhouding worden gemengd.
|
Overzicht analyse van moedermelk en melkpoeder analyse van moedermelk grijze eekhoorn (Sciurus carolinensis) en (gebruikte) melkpoeder |
|||
| Eiwit | Vet | Lactose | |
| moedermelk | 35,4% | 47,6% | 11,8% |
| Multi Milk en Esbilac | 32,0% | 45,0% | 11,3% |
| Fox Valley 32/40 | 32% | 40% | |
De melk van FoxValley wordt niet in de oorspronkelijke handleiding van Stichting Eekhoorn genoemd. Toch is het een goed alternatief, en wordt in Amerika veel gebruikt om jonge eekhoorn mee te voeren. Multi Milk en Esbilac zijn in Europa niet meer verkrijgbaar.
Voor Eekhoorns tot 3 weken oud, gebruik je FoxValley 32/40 en daarna stap je geleidelijk over op FoxValley 20/50.
Benodigdheden voor jonge eekhoorns
Spuitjes
Gebruik altijd om te beginnen een 1 ml spuitje omdat deze langzaam druppelt. Grotere spuitjes laten de vloeistof sneller door waardoor het risico bestaat dat de vloeistof in de luchtpijp of longen gespoten wordt. Als dit gebeurt gaan de dieren zeer snel rochelen en krijgen ze meestal longontsteking. Onderneem dan onmiddellijk actie en ga direct naar de dierenarts.
Gebruik nooit flesjes, ook al zijn deze speciaal ontwikkeld voor jonge dieren. Voor eekhoorns zijn ze absoluut ongeschikt: de juiste hoeveelheid melk is niet af te lezen en de dieren krijgen veel te veel voeding in één keer binnen. Dit kan tot bovenstaande problemen en diarree leiden.
Speentje
Het is voor de eekhoorn prettig als er een speentje gebruikt wordt. Schuif het speentje over het spuitje totdat het niet verder kan. Als het speentje niet goed doorgeschoven is loopt de melk in de speen en krijgt de eekhoorn niets binnen. Kook de speentjes dagelijks uit.
The Miracle Nipple is een speentje dat speciaal is ontworpen door de hulpverleners van een eekhoornopvang in Amerika. Het is ontworpen voor eekhoorns en andere dieren, maar is ook heel praktisch in het gebruik doordat het op zowel spuitjes en flesjes past, en het van heel duurzaam materiaal gemaakt is.
Knaagdiervoer
Vanaf een leeftijd van 5 a 6 weken beginnen de jonge eekhoorns zelfstandig aan hardvoer te knabbelen. Het stelt niet veel voor maar het is wel belangrijk voor de ontwikkeling. Geef een mengsel van knaagdierenvoer, bijvoorbeeld hamstervoer, met daarbij wat zonnepitten, mais en pinda’s.
Naast het hardvoer krijgen ze nog gewoon volgens het voedingsschema een aantal keren per dag melkvoeding.
Warmte is van levensbelang voor jonge eekhoorns
Zorg eerst voor een goede lichaamstemperatuur alvorens met voeden te beginnen. Een onderkoeld dier kan voeding niet verteren. Jonge eekhoorns kunnen zichzelf, ondanks het nestmateriaal en de lichaamswarmte van hun nestgenoten, nog niet goed op temperatuur houden. Kunstmatige warmte is daarom noodzakelijk.
Er zijn verschillende mogelijkheden om de jongen warm te houden:
Couveuse
Een couveuse als warmtebron is de beste keuze omdat de warme luchtcirculatie er voor zorgt dat overal in de couveuse dezelfde temperatuur is.
Warmtelamp
De warmtelamp is een veel gebruikte warmtebron die prima voldoet en een constante temperatuur geeft. Voor babyeekhoorns die kaal zijn is dit minder geschikt omdat een warmtelamp "inbrandt". Gebruik altijd een speciale keramische warmtelamp van 60 Watt (Elstein). Hang de warmtelamp ongeveer 30 cm boven de plastic bak. Onbehaarde dieren moeten geheel onder de warmtelamp liggen.
Voor behaarde dieren kan de plastic bak zo neer gezet worden dat de dieren de mogelijkheid krijgen om niet direct onder de lamp te hoeven liggen.
Elektrisch warmtematje
Alleen bij zeer jonge eekhoorns kan je een elektrisch warmtematje in de bak of kooi leggen. Vanaf een leeftijd van vier weken (ogen open) moet het elektrisch warmtematje onder de plastic bak geplaatst worden i.v.m. knagen. Ook kan het infrarood warmtematje aan de bovenzijde van de kooi worden bevestigd, maar let hierbij ook op aanknagen!
Onbehaarde dieren moeten geheel op het warmtematje liggen. Voor wat oudere behaarde dieren kan het warmtematje zo neergelegd worden dat de dieren de mogelijkheid krijgen om niet direct op het matje te hoeven liggen.
Kies bij voorkeur een warmtematje waarvan je de temperatuur kunt instellen. Als het warmtematje onder de bak of kooi gelegd wordt, moet je hem mogelijk wat warmer zetten, zodat de warmte goed door de bodem komt. Controleer de echte temperatuur met een thermometer in de kooi of bak.
Kruik of warmwaterzak
Een kruik of een warmwaterzak is de minst goede keuze omdat deze langzaam afkoelt en de jongen daardoor onderkoeld raken en doodgaan. Met name de nacht is een groot probleem omdat dan minstens drie tot vier keer de kruik vervangen moet worden. De kruik moet altijd omwikkeld worden, bijvoorbeeld met een handdoek, om te voorkomen dat de jongen met het hete rubber of ijzer in contact komen.
Een Snugglesafe Heatpad blijft langer warm dan een gewone kruik. En is zo'n snugglesafe is afwasbaar en voldoende bestand tegen aanknagen.
Alle bovenstaande producten zijn te bestellen in onze webshop: https://shop.melkvoordieren.nl
Voedingsschema voor eekhoorns met FoxValley melkpoeder
Let op: deze informatie is bedoeld voor dierenopvangcentra met een vergunning om wilde dieren op te vangen.
Het is voor particulieren verboden om zelf wilde dieren groot te brengen.
De melk van FoxValley is een alternatief voor de mix van Multi Milk en Esbilac. Omdat het andere melk is, is er ook een iets ander voedingsschema.
De FoxValley melkpoeders zijn verkrijgbaar in de webshop van Melk voor Dieren.
Geef de eerste 24 uur alleen een electrolytenoplossing (ORS). Wat is ORS en hoe maak je het? Geef ongeveer 6 tot 8 keer per dag een paar druppels.
Daarna stap je over op FoxValley melkpoeder. De eerste 3 weken geef je FoxValley 32/40 en daarna stap je geleidelijk over op FoxValley 20/50.
Meng 1 deel poeder met 2 delen warm water (ca 80 graden) en schud het goed. maak de melk minimaal 4 uur van tevoren aan. Zo kan de melkpoeder goed het water opnemen en wordt de melk beter verteerbaar. De aangemaakte melk kan tot 24 uur in de koelkast worden bewaard.
Voor het voeden warm je de melk op tot ca 37 graden. Opwarmen kan au-bain-marie of met een flessenwarmer.
Om te bepalen hoeveel melk je moet geven, moet je eerst het eekhoorntje wegen.
Vermenigvuldig het gewicht van het diertje in grammen met 0,2. Dat is het aantal ml dat je per dag moet geven.
Bijvoorbeeld: een diertje van 50 gram krijgt (50x0,2=) 10 ml melk per dag (verdeeld over meerdere voedingen).
Let op: alle genoemde hoeveelheden zijn slechts een indicatie. Elk dier is uniek en heeft een eigen voedingsbehoefte.
| Leeftijd 0 – 3 weken | |||
| melk: FoxValley 32/40 | |||
|
mengverhouding: 1 deel melkpoeder met 2 delen warm water (ca 37 graden). |
|||
|
Gewicht |
Aantal ml per dag |
Aantal voedingen per 24 uur |
Aantal ml per voeding: |
|
10 gram |
2 |
8 (1x 's nachts) |
0,25 |
|
20 gram |
4 |
8 (1x 's nachts) |
0,50 |
|
30 gram |
6 |
8 (1x 's nachts) |
0,75 |
|
40 gram |
8 |
8 (1x 's nachts) |
1,0 |
|
50 gram |
10 |
7 |
1,4 |
|
60 gram |
12 |
6 |
2,0 |
|
70 gram |
14 |
6 |
2,3 |
| Leeftijd 3 – 4 weken | |||
| melk: FoxValley 32/40 + 20/50 | |||
|
Meng eerst de melkpoeders. Doe op de eerste dag ca. 80% van de 32/40 en 20% van de 20/50 door elkaar. De tweede dag 75% – 25% De derde dag 60% – 40% De vierde dag 50% – 50% De vijfde dag 40-60% De zesde dag 25% – 75% De zevende dag 20%-80%
mengverhouding: 1 deel (gemengde) melkpoeder met 2 delen water. |
|||
|
Gewicht |
Aantal ml per dag |
Aantal voedingen per 24 uur |
Aantal ml per voeding: |
|
50 gram |
10 |
6 |
1,7 |
|
60 gram |
12 |
6 |
2,0 |
|
70 gram |
14 |
6 |
2,4 |
|
80 gram |
16 |
6 |
2,7 |
| Leeftijd 4 – 8 weken | |||
| melk: FoxValley 20/50 | |||
|
mengverhouding: 1 deel melkpoeder met 2 delen water. |
|||
|
Gewicht |
Aantal ml per dag |
Aantal voedingen per 24 uur |
Aantal ml per voeding: |
|
80 gram |
16 |
6 |
2,7 |
|
100 gram |
20 |
6 |
3,4 |
|
120 gram |
24 |
6 |
4 |
|
140 gram |
28 |
6 |
4,7 |
|
160 gram |
32 |
5 – 6 |
5 – 6 |
|
180 gram |
36 |
4 – 6 |
6 – 9 |
|
200 gram |
40 |
4 – 6 |
7 – 10 |
|
225 gram |
30 |
3 – 5 |
6 – 10 |
|
250 gram |
20 |
2 – 4 |
5 – 10 |
|
300 gram |
10 |
1 – 3 |
2 – 5 |
Bovenstaand schema is slechts een indicatie.
Wanneer je merkt dat de overstap van de ene melk naar de andere melk niet goed gaat, moet je het rustiger aan doen.
De meeste eekhoorns gaan vast voedsel eten vanaf een leeftijd van 6 weken. Wanneer je eekhoorn goed eet, kun je 1 voeding per dag minder gaan geven. Houd zijn gewicht en eetgedrag goed in de gaten. Blijft hij in gewicht aankomen, dan kun je na enkele dagen opnieuw een voeding per dag verminderen totdat je uiteindelijk helemaal kunt stoppen. Het kan voorkomen dat een eekhoorn nog tot een leeftijd van 12 weken melk blijft drinken.
Zo moet je de melk aanmaken
Afhankelijk van welke melk je gebruikt, moet je de melk voor eekhoorns als volgt aanmaken:
FoxValley 32/40 (voor de eerste drie weken): 1 deel poeder met 2 delen water
FoxValley 20/50 (voor eekhoorns van 4 weken of ouder): 1 deel poeder met 2 delen water
Esbilac (voor kale jonkies): 1 deel Esbilac met 2 delen water
Multimilk en Esbilac (voor oudere jonkies): 1 deel Multimilk met 2 delen Esbilac en 4,5 delen water
Een 'deel' is een maatschepje. De grootte van het maatschepje maakt niet uit. Een koffieschepje of ander keuken-maatschepje is vaak prima.
Schep de melkpoeder en strijk het af. Er mag geen bergje op de maatlepel liggen.
Het beste kun je heet water gebruiken van ongeveer 80 graden Celcius. Meng het water rustig door de melkpoeder. Als je té hard schudt of roert, kunnen de vetten in de melk juist gaan klonteren.
Laat de melk minstens 4 uur staan in de koelkast. Zo heeft het poeder rustig de tijd om al het water goed op te nemen. Hierdoor wordt de melk gemakkelijker te verteren en heb je minder problemen zoals diarree bij jonge dieren.
De aangemaakte melk kan 24 uur bewaard worden in de koelkast.
Voordat je gaat voeren, warm je de melk au-bain-marie op tot lichaamstemperatuur. Je kunt ook een flessenwarmer voor baby's gebruiken.
Gebruik geen magnetron om de melk op te warmen. In zulke kleine hoeveelheden gaat de melk snel koken en verpietert de melk.
Tips en trucs voor het aanmaken van melkpoeder
Hoe moet je een eekhoorn vasthouden tijdens het voeren?
Jonge dieren wikkel je het beste in een doekje. Het houdt ze warm, en ze zullen minder friemelen. Veel dieren vinden het fijn om de oogjes bedekt te hebben tijdens het drinken. En met het doekje heb je altijd een puntje vrij om het bekkie mee af te vegen.
Houd een eekhoorn nooit achterover als een baby. Houd het rechtop, of laat het met de pootjes op de grond staan.
In onderstaand filmpje zie je hoe een hermelijntje gevoerd wordt met een spuitje en een konijnenspeentje. Je kan dezelfde techniek, de pengreep, ook toepassen op een eekhoorn: https://youtu.be/-faUDf_PjbE?feature=shared
Rare happende open mond tijdens voeren
Jonge eekhoorntjes staan erom bekend dat ze soms rare lucht happende bewegingen met de mond maken. Het lijkt of de eekhoorn epilepsie heeft, of een rare toeval. Maar niets is minder waar. Het is niets ernstigs. Lees hier meer over het verschijnsel: eekhoorn met happende open mond.
Voedingsschema voor eekhoorns met Multi Milk en Esbilac (niet verkrijgbaar)
Multimilk en Esbilac zijn niet meer verkrijgbaar in Europa
Omwille van het behoud van kennis, laten we deze informatie in deze handleiding staan.
Het onderstaand voedingsschema is een richtlijn om mee te beginnen.
De mengverhouding
Eekhoorns die kaal zijn krijgen melk met een andere mengverhouding: 1 deel Esbilac + 2 delen water.
Na enkele dagen: 1 deel Esbilac + 1 1⁄2 deel water, daarna voorzichtig wat Multimilk toevoegen.
Wanneer de haartjes doorkomen kan de standaardsamenstelling worden gebruikt.
Als mengverhouding geldt: één deel Multimilk + twee delen Esbilac + 4 1⁄2 delen water.
Op drie delen poeder moet 4 1⁄2 delen gekookt water dat je weer lauw hebt laten worden. Vermeng eerst de twee poeders goed en doe dan pas het water erbij. Daarna goed schudden tot de poeders geheel zijn opgelost. De melk dient na afkoeling in de koelkast bewaard te worden en is maximaal 24 uur houdbaar.
De te geven hoeveelheid voeding moet eerst verwarmd worden in bijvoorbeeld een flessenwarmer. Verwarm de melk nooit in de magnetron omdat het te warm wordt. Melk die te warm wordt verliest namelijk voedingsstoffen.
Esbilac en Multi Milk zijn in principe verkrijgbaar bij de dierenarts. Omdat het dure producten zijn, hebben de meeste dierenartsen het niet altijd op voorraad. Ze kunnen het wel altijd bestellen.
Het onderstaand voedingsschema is een richtlijn om mee te beginnen.Tip: een deel kan zijn een maatschepje, koffieschepje of een dopje. Altijd afgestreken, dus zonder bergje erop.
| VOEDINGSSCHEMA Multi Milk en Esbilac | |||
|
Dag 1: 6 – 8 x electrolytenoplossing |
|||
|
Vanaf dag 2: melk |
|||
|
Gewicht |
Hoeveelheid |
Aantal voedingen per 24 uur |
frequentie |
|
10 gram |
0,2 ml |
9 |
2 – 2 1⁄2 uur + 1 nachtvoeding |
|
20 gram |
0,3 ml |
9 |
2 – 2 1⁄2 uur + 1 nachtvoeding |
|
30 gram |
0,4 ml |
9 |
2 1⁄2 uur + 1 nachtvoeding |
|
40 gram |
0,5 ml |
8 |
2 1⁄2 uur + 1 nachtvoeding |
|
50 gram |
0,8 ml |
7 |
2 1⁄2 uur |
|
60 gram |
1,3 ml |
6 |
3 uur |
|
70 gram |
1,5 ml |
6 |
3 uur |
|
80 gram |
2 ml |
6 |
3 uur |
|
90 gram |
2,5 ml |
6 |
3 uur |
|
100 gram |
3 ml |
6 |
3 uur |
|
120 gram |
3,5 ml |
6 |
3 uur |
|
160 gram |
3,8 ml |
5 |
4 uur |
|
180 gram |
4 ml |
5 |
4 uur |
|
200 gram |
4,5 ml |
4 |
4 uur |
|
220 gram |
4,8 ml |
2 |
6 uur |
LET OP: De hoeveelheden zijn alleen van toepassing voor de genoemde melkpoeders.
Meer lezen
Meer (engelstalige) informatie op
http://www.animaladvocates.us/squirrelmanual.pdf
De volledige oorspronkelijke handleiding van Stichting Eekhoornopvang kunt u hier downloaden.