Soms accepteert de ooi haar lammetje niet. Vaak wordt bij een tweeling of drieling het zwakste lammetje verstoten. Of de moeder heeft geen goede melkgifte of is gestorven. Dan heb je een zogeheten leplam, potlam, soggy, of paplam.
De meeste schapen (of geiten) accepteren vrij makkelijk een ander jong. Dus je kunt het beste een pleegmoeder zoeken.
Start met biest / colostrum
Biest, of colostrum, is van groot belang voor het afweersysteem (passieve immunisatie). Een lammetje dat geen of weinig biest heeft gekregen, zal sneller vatbaar zijn voor ziektes. Daarom is het zeer belangrijk dat een lammetje snel en veel biest krijgt. Liefst biest van de eigen moeder. (Als die nog leeft). Je kunt de moeder apart nemen en vasthouden, zodat het jong makkelijker bij de moeder kan drinken. Of wat biest bij de moeder afnemen en via een flesje toedienen. Geef het meerdere keren per dag, zoveel als het wil drinken.
Er bestaat ook biest in poedervorm. Dit wordt meestal colostrum genoemd. Wij adviseren Milk Boost de eerste dagen puur te geven, en daarna te mengen met de lammetjesmelk.
Zorg dat je altijd colostrum in huis hebt voor noodgevallen. Want het is vooral in de eerste 36 uur na de geboorte van belang dat een lammetje snel en veel biest krijgt.
Lammermelk
Bij agrarische winkels en online shops kun je goede lammetjesmelk bestellen.
Verstoten lam
Het komt voor dat een ooi haar lam verstoot. Bij meerlingen kan het gebeuren dat een ooi een van de lammeren niet als eigen lam herkent. Soms verstoot een ooi meerdere lammeren. Dat kan duiden op een uierontsteking. Het geven van melk doet dan pijn. Maar het kan ook duiden op onervarenheid: de ooi weet niet wat ze met de lammeren aanmoet, ze vindt het vervelend dat ze proberen te drinken.
Een andere reden om een lam te verstoten is dat er iets mankeert aan het lam. Soms zijn er meer lammeren dan de moeder kan voeden. Dit treedt vaak op bij drielingen: de ooi verstoot dan het kleinste lam. Het komt ook voor dat ooien lammeren adopteren van andere ooien, wanneer ze zelf een lam hebben verloren.
Verstoot een ooi haar lam - dat is al snel na de geboorte zichtbaar - dan is het altijd goed te controleren of er melk uit de tepels komt, of de tepels hard aanvoelen, of de uier warm is. Laat de ooi haar melk niet schieten, raadpleeg dan een dierenarts en zorg ervoor dat het lam zo spoedig mogelijk biest krijgt. Dat kan de biest zijn van een andere ooi die ook net lammeren heeft gekregen, of biest die men zelf heeft ingevroren. Er is ook kunstbiest op de markt. Hou lammeren en ooi gescheiden, maar zorg er wel voor dat ze elkaar kunnen blijven zien en horen.
Laat de ooi wel de melk schieten, hou de ooi dan vast, zodat de lammeren kunnen drinken. Blijf proberen of de ooi de lammeren alsnog wil accepteren. Om te voorkomen dat de ooi het lam op de hoorns neemt, is het mogelijk een emmer zonder bodem over de kop van de ooi te doen en deze vast te binden met een paar touwtjes. Hou ook in dit geval lammeren en ooi gescheiden, zonder dat het contact wordt verbroken. Lukt het niet om de ooi haar lam te laten voeden, ga dan over op de fles. Lammeren wennen snel aan deze manier van voeden.
Voedingsschema lammetje
Meestal is de mengverhouding 1 deel, 5 delen water. Meer over maatschepjes, 'delen' en mengverhoudingen.
Kijk op de verpakking van je lammetjesmelk wat de fabrikant adviseert en houd dat advies aan.
Algemeen voedingsschema voor lammetjes
Dag 1: 50 ml per voeding, 6 keer per dag biest (vaker mag ook)
Dag 2 t/m 4: 50 ml per voeding, 6 keer per dag
Dag 5 t/m 10: 90 ml per voeding, 5 keer per dag
Dag 11 t/m 15: 300 ml per voeding, 3 keer per dag
Dag 16 t/m 21: 600 ml per voeding, 2 keer per dag
Week 4 600 ml melk per voeding, 2 keer per dag
Week 5 800 ml melk per voeding, 2 keer per dag hierna afbouwen
Week 6 500 ml melk per voeding, 2 keer per dag
Week 7 tot week 12, 500 ml melk per voeding, 1 keer per dag.
Je mag ook meerdere keren per dag, kleinere porties geven. Dit is wat natuurlijker voor het lammetje, want bij de moeder drinkt het ook de hele dag door kleinere porties.
Lammeren afspenen
Vaak wordt geschreven dat lammetjes met 6 weken al kunnen stoppen met melk. Het kan, maar het is aan te bevelen om toch nog minimaal 1x per dag melk te blijven geven tot een leeftijd van 12 weken. Een lam dat bij de moeder drinkt, zal ook nog af en toe melk bij de moeder blijven drinken tot een leeftijd van 12 weken. Dan zijn ze oud genoeg om zelfstandig, zonder moederzorg en moedermerk, een goede start te maken.
Vanaf een week of 4 kan je ook hooi en brokjes gaan aanbieden. Het lam zal er in het begin niet zoveel van eten, maar gaandeweg wordt het steeds meer gegeten.
Ga pas naar 1x per dag melk geven, op het moment dat het lam goed zelfstandig gras, hooi en brokjes eet.
Een jonge ram kan al geslachtsrijp zijn op een leeftijd van 3 maanden oud, maar meestal pas op een leeftijd van 4-6 maanden oud.