Het kan iedereen gebeuren. Tijdens een wandeling kom je een moederloos dier tegen. Je hebt een nestje kittens gevonden. Of er zit een jong haasje in het veld en de moeder is nergens te vinden. Wat moet je dan doen?
Reageer niet te snel
Veel mensen hebben als instinct om direct het diertje op te pakken en te gaan verzorgen. Maar in veel gevallen is de moeder gewoon in de buurt, en heeft het jong geen hulp nodig. Het lijkt misschien superleuk en schattig om een kitten met de hand groot te brengen, maar na drie slapeloze nachten is de lol er wel van af, hoor! En er komt veel meer bij kijken dan om het uur een flesje melk geven. Alleen de moeder kan de beste zorg geven aan haar jongen, en in de meeste gevallen zal ze dat ook gewoon doen, zodra je weer weg bent.
Voelt het jong warm aan? Ziet het nestje er weldoorvoed uit? Laat het dan met rust. Er is geen acute noodzaak om de jonkies mee te nemen.
Controleer de situatie
Strooi wat los zand rondom het nest, zodat je later kunt zien of er pootafdrukken van de moeder zijn. Of span twee dunne draadjes als een kruis over de ingang van het nest, zodat je kunt zien of de moeder naar het nest is gegaan. Of leg dunne takjes op het nest. Laat de jonkies enkele uren met rust, en ga niet steeds kijken.
Als je het jong al hebt aangeraakt
Het is helaas een groot misverstand dat moeders hun jongen verlaten of doden zodra ze mensengeur aan ze ruiken. De meeste dieren voelen een sterke band met hun jongen, die écht niet verbroken wordt door een beetje geur. Konijnen zijn daarop een uitzondering, maar reeën, katten, honden, vogels, eekhoorns, egels en andere dieren maakt het echt niet zoveel uit dat er een vreemd geurtje aan hun jongen zit. Ze zullen hooguit opmerken dat het nest is ontdekt, en de jongen verplaatsen naar een veiligere plek. Of het jong eens even grondig schoonlikken omdat het zo raar ruikt.
Dus als je kind met een haasje komt aangelopen, zet het haasje gewoon weer lekker terug waar het zat. Haasjes hebben geen nest, en horen in hun eentje in het gras te zitten. De moeder komt het enkele keren per dag voeren. Is er een eekhoorntje uit de boom gevallen en is het diertje verder in orde? Zet het wat hoger op een tak, en de ouders zullen het écht wel weer op komen halen.
Jonge reeën liggen ook vaak zelfstandig in de bosjes. Reageert de jonge ree alert op je aanwezigheid? Dan is er niets aan de hand.
Jonge vogeltjes die net zijn uitgevlogen zijn ook vaak makkelijk op te pakken. Maar ze hebben geen hulp nodig. Zet ze wat hoger, zodat er geen katten bij kunnen. Dat is alle hulp die ze nodig hebben. Vogels kunnen uitzonderlijk slecht ruiken, dus bij vogels hoef je je helemaal geen zorgen te maken dat ouders merken dat het vogeltje is opgepakt door een mens.
Nestje kittens gevonden
Heb je buiten een nestje kittens gevonden? Als er geen direct gevaar is, laat ze dan even zitten waar ze zijn. Je helpt ze het best door een zwerfkatten-opvang te bellen. Zij hebben de kennis en expertise om niet alleen de kittens op te vangen, maar ook de moederpoes te vinden en te vangen. Zo kunnen de kittens gewoon bij hun moeder opgroeien, en toch gesocialiseerd worden. De moeder kan gesteriliseerd worden, voor ze weer wordt vrijgelaten.
Direct gevaar? Dan direct handelen!
Bij duidelijk gevaarlijke omstandigheden moet je uiteraard wel meteen handelen.
- onderkoeling
Diertjes die onderkoeld zijn kan je het beste onder je kleding tegen je blote buik houden. Zo warmen ze weer op. - natte dieren
Dieren die in de sloot zijn gevallen of drijfnat zijn van de regen zijn in onmiddelijk gevaar. Wrijf ze droog en houd ze tegen je blote buik onder je kleding. - gevaarlijke omstandigheden
Een nestje konijnen op een hondentrainingsveldje. Of een nestje eekhoorns in een omgezaagde boom. Dat soort situaties vragen om een redding. - moeder is zeker dood
Bij veel diersoorten zorgen zowel de vader als de moeder voor de jongen. In dat geval zal de ene ouder het vaak wel redden om het nestje te laten overleven.
Is het een diersoort waar alleen de moeder voor de jongen zorgt, en weet je zeker dat de moeder dood is? Dan is hulp noodzakelijk. - diertje is duidelijk ziek
Zie je duidelijke tekenen van ziekte? Bijvoolbeeld pus rond de oogjes, wonden, diarree, ernstige vermagering, etc? Of reageert het dier suffig? Zit het onder de vliegen, maden, luizen, etc.? Dan moet je meteen handelen.
Wat te doen met een gevonden dier?
In de meeste gevallen kan je de plaatselijke dierenambulance bellen. Zij kunnen je adviseren waar je het gevonden dier het beste naar toe kan brengen. Zelf wegbrengen is vaak veel beter dan op de dierenambulance wachten. Er zijn maar een beperkt aantal dierenambulances en vaak worden ritten gecombineerd, waardoor dieren vaak urenlang in de ambulance zitten, voor ze worden afgegeven bij een dierenopvang. De meeste dierenopvangcentra hebben buiten een opvangkooitje, waar je een gevonden dier veilig en warm in kunt opbergen.
Ga niet zelf zitten klooien met geitenmelk, dat doet vaak meer kwaad dan goed. Een beetje water of ORS geven, en vooral ook het diertje warm (30-35 graden) houden, is vaak meer dan genoeg hulp.
bronnen en meer informatie:
https://www.scientificamerican.com/article/fact-or-fiction-birds-abandon-young-at-human-touch/
https://underthetrees.be/helping-animals/babykittens-gevonden/