Vorige week kreeg ik wel een heel bijzondere vraag:
"Welke melk is geschikt om jonge gordeldieren mee groot te brengen?"
In Europa's kleinste dierentuin, Zoo Bizar, hebben ze ook verschillende soorten gordeldieren. Deze dieren leven normaal gesproken in Zuid- en Noord-Amerika en worden in Europa voornamelijk in dierentuinen gehouden. Als huisdier zijn ze niet geschikt. Het gordeldier staat niet op de positieflijst zoogdieren. Dit is een officiele lijst met dieren die als huisdier gehouden mogen worden.
Bij Zoo Bizar hebben de kogelgordeldieren als twee keer een nestje jongen gekregen. Maar helaas heeft de moeder ze niet groot kunnen brengen. En nu is er een bruinbehaard gordeldier zwanger. Om alle problemen voor te zijn, vroegen ze aan mij hoe je zo'n dier met de hand kunt grootbrengen.
Dat bleek nog niet zo makkelijk. Alle boeken die ik over het onderwerp heb, bevatten geen informatie over gordeldieren. Ook op het internet is er weinig over te vinden. De meeste artikelen zijn in het Spaans en dat kan ik niet lezen. Wel vond ik twee Engelstalige verslagen van opvangcentra die een gordeldier hadden grootgebracht:
Handrearing sevenbanded armadillo
Early hours of treatment in a neonate nine-banded armadillo (Dasypus novemcinctus) rescued from illegal trafficking in equador. (vanaf bladzijde 21 van de PDF)
In beide gevallen begonnen ze met het behandelen van uitdroging. Dit kan met een elektrolytenoplossing, zoals rehydration. Gordeldieren zijn erg gevoelig voor uitdroging.
Ook waren de diertjes onderkoeld. Nu hebben gordeldieren een veel lagere lichaamstemperatuur dan andere zoogdieren. Dus een omgevingstemperatuur van 26-29 graden is het beste.
Er zijn geen studies gedaan naar de samenstelling van de moedermelk van gordeldieren. Dus heeft men in de artikelen gebruik gemaakt van Esbilac en Orphalac. Esbilac is een standaard melkpoeder dat veel wordt gebruikt bij het grootbrengen van jonge wilde dieren. FoxValley 32/40 is ook zo'n soort melkpoeder met nagenoeg dezelfde vet/eiwit verhouding en wordt ook veel gebruikt door dierenopvangcentra in Amerika.
Omdat de diertjes uitgedroogd waren, maakten ze de melk aan met de elektrolytenoplossing en begonnen ze met een verhouding van 1:5 (1 deel poeder: 5 delen elektrolytenoplossing). Na een paar dagen maakten ze de melk geleidelijk wat dikker naar de verhouding 1:3 (1 deel poeder : 3 delen water of verdunde elektrolytenoplossing).
In de verslagen wordt elke 2,5 uur melk gegeven. Dat is dus circa 10 keer per dag. Behoorlijk intensief dus!
De jonge gordeldiertjes wilden niet zelf aan een speen zuigen, dus werden ze in eerste instantie met een katheter gevoed. Dit is best een riskant klusje, wat je beter niet zelf kunt doen. Laat het over aan een ervaren dierenarts, of blijf proberen met verschillende type spenen. Later konden ze gelukkig zelf uit een schaaltje hun melk likken.
De bruinbehaarde gordeldieren zijn geboren bij ZooBizar
Een paar dagen geleden zijn de jonge gordeldieren geboren. Het waren er drie en de moeder zorgde meteen al niet goed voor ze. Eentje is doodgebeten en er zijn nog twee over. Die worden nu grootgebracht met puppymelk en het lijkt heel goed met ze te gaan. Maar het blijven kwetsbare diertjes.
Je kunt hun belevenissen volgen op de facebookpagina van ZooBizar.
*Update: Bij beide gordeldiertjes is het gelukt om hem groot te brengen. Dat is echt zeer uniek! Ze leven nu in dierenpark de Oliemeulen.
