borstklierontsteking bij dieren

Wat is mastitis?

Mastitis is een ontsteking van de melkklier van de borst of uier. Vaak heeft een dier met mastitis maar één borst die is ontstoken. De andere tepels en borstklieren werken nog zoals normaal.

Mastisis kan spontaan ontstaan door de druk van de melk in overvolle borsten op het omliggende weefsel. Dit soort mastitis ontstaat vaak kort na de geboorte, als de melkproductie plotseling op gang komt. Ook kan een borstontsteking ontstaan als je plotseling alle pups of kittens tegelijkertijd weghaalt bij de moeder op het moment dat ze nog veel melk geeft. De borsten raken dan overvol met melk, waardoor er spontaan een ontsteking kan komen.

Maar mastisis kan ook ontstaan door nare bacteriën. Deze bacteriën kunnen via de bloedbaan in de borst terecht komen, of ze zijn binnengekomen via de tepelopening.

Hoe herken je mastitis bij je dier?

Mastitis kan heel mild zijn tot heel ernstig. Soms merk je er haast niets van, en soms is het al heel snel duidelijk. Vaak merk je het als eerste aan de jonkies. Omdat mastitis behoorlijk pijnlijk is, zal het moederdier het niet verdragen als de jongen in de buurt van de ontstoken borstklier komen. De moeder loopt dan vaak weg van haar jongen. De jongen krijgen dan vaak te weinig melk, krijgen honger en gaan lopen piepen.

Enkele symptomen van mastitis zijn:

• zwelling of pijn aan één of meerdere tepels
• het dier staat niet toe dat de huid rond de tepel wordt aangeraakt
• het dier ligt, staat of loopt ongemakkelijk
• een rood gekleurde of soms zelfs paarszwarte huid rondom de tepel
• warme huid rondom één of meerdere tepels
• koorts
• sloom
• afwijkingen in de melk door klontjes of bloed

Behandeling van melkklierontsteking

De dierenarts zal je dier onderzoeken en kijken wat er uit de melkklier komt. Vaak komt er wel nog gewoon melk uit de tepel, maar er kunnen klontjes pus of bloed in zitten. Als de borst regelmatig met de hand wordt leeggedrukt, haalt dat de druk van de ontsteking en geeft dat verlichting aan de moeder. Soms maakt de dierenarts een sneetje in de tepel, zodat de melk makkelijker kan weglopen. De ontsteking zal dan sneller genezen. Doordat de druk lager is, doet het ook meteen minder pijn, waardoor ze makkelijker haar jongen zal toelaten aan de andere tepels.

Melkkliercreme bij mastitis

Vaak worden kampferspiritus of pepermuntolie gebruikt bij mastitis. Vooral bij koeien worden dit soort middelen al decennia met veel succes gebruikt. En bij huisdieren werkt het uiteraard net zo goed.

Er bestaat speciale melkkliercreme met 30% pepermuntolie en andere plantenextracten die kunnen helpen bij mastitis. Melkkliercreme kan ook preventief of bij beginnende mastitis worden ingezet. Door de creme regelmatig op de borst rond de tepel te smeren geeft het wat verlichting en voelt het prettiger voor je dier. Ook kan melkkliercreme helpen om de mastitis sneller te laten genezen.
De creme is niet schadelijk voor de pups of kittens, maar misschien vinden ze de smaak niet lekker.

Bij mastitis blijft het wel belangrijk om ook altijd ook een dierenarts te raadplegen, want soms is behandeling met antibiotica ook nodig. Overleg met je dierenarts of de jongen dan nog bij de moeder melk kunnen drinken of niet. Dit is afhankelijk van het soort antibiotica dat de dierenarts gebruikt.

Wat te doen met de jongen?

Zolang de moeder toelaat dat de jongen bij haar blijven drinken, is het prima. Als de jongen het willen, mogen ze zelfs drinken uit de aangedane tepel. Dit helpt om de druk op de borst te verminderen en kan niet veel kwaad voor de pups of kittens. Maar vaak zal de moeder haar jongen niet meer willen voeden omdat het teveel pijn doet.

Laat de jongen in geen geval bij een ander moederdier drinken. Ze kunnen de bacteriën die de mastitis hebben veroorzaakt overbrengen naar de pleegmoeder. Zij zou dan ook mastitis kunnen krijgen.

Als de jonkies niet bij de moeder drinken, kan je proberen om melk af te kolven bij de moeder. De afgekolfde melk kan je dan weer aan de pups of kittens geven. Meer daarover lees je in het artikel  Melk kolven bij een dier.

Als de pups of kittens te weinig of geen moedermelk krijgen zal je moeten gaan bijvoeren.
Meer informatie hierover vind je op deze website bij de gratis handleidingen voor het grootbrengen van dieren.