Welke melk moet ik geven aan een exotisch dier?

Deze vraag krijg ik regelmatig. Men heeft ergens een exotisch huisdier met jonkies, of men woont in een ander land en heeft een wild dier opgevangen. Welke melk moet zo'n jonkie dan krijgen? Voor sommige diersoorten hebben we handleidingen op de website staan, maar het is onmogelijk om alle zoogdieren te beschrijven.

Studies naar moedermelk van wilde dieren

 Er zijn in de afgelopen 60 jaar veel verschillende studies gedaan naar moedermelk van allerlei diersoorten. Maar veel is er ook nog onbekend. Van sommige diersoorten zijn maar een paar monsters afgenomen, en dat is problematisch, omdat de samenstelling van de moedermelk grote verschillen kan bevatten tussen verschillende moeders van dezelfde diersoort.

Het aantal jongen dat de moeder grootbrengt, de nestgrootte, heeft ook invloed op de kwaliteit en samenstelling van de melk.
En de samenstelling van de moedermelk is ook vaak afhankelijk van de leeftijd van de jongen. De melkgift past zich aan aan de ontwikkeling van de jongen. De eerste dagen geeft de moeder biest/colostrum, daarna verandert de melk weer en is het jong volledig afhankelijk van moedermelk. Zodra het jong naast de melk ook vast voedsel gaat eten, verandert de samenstelling ook weer vanzelf. Eén of enkele monsters van de melk van een bepaald diersoort, zegt dus niet zoveel.

 Verder is het meeste onderzoek alleen gedaan naar de macro-nutriënten. Hoeveel water, vet, eiwit en koolhydraten bevat de melk? Maar dat zegt niets over de specifieke behoeftes van dat diersoort. Welke vetzuren (bouwstoffen van vetten) en welke aminozuren (bouwstoffen van eiwitten) zitten er in de moedermelk? Welke vetzuren en aminozuren kan het jong zelf maken en welke zijn essentieel? Op veel van die vragen is nog geen goed antwoord voor de meeste wilde diersoorten.

 Wat weten we wel?

Genetica

Uit diverse studies is gebleken dat dieren die dezelfde voorouders hebben, ongeveer gelijke samenstelling van de melk hebben.

Voeding

De melksamenstelling is sterk afhankelijk van de voeding van de moeder.

Vleeseters hebben vaak melk met een hoger vetgehalte en hoger eiwitgehalte dan melk van vegetariers en omnivoren. Ook bevat de melk van vleeseters vaak minder water, en heeft het als gevolg daarvan een hogere energiewaarde. Daarom is het geen goed idee om geitenmelk of koeienmelk geven aan vleeseters of omnivoren.

Gedrag

Diersoorten waarbij de moeder de jongen dagelijks langdurig achterlaat in een hol of kraamkamer, hebben vaak melk met een hoger vetgehalte, minder water en een hoog caloriegehalte. De jongen moeten in een voeding veel melk opnemen en het lange tijd zelf uithouden, tot de moeder weer terug is. Dieren die meelopen met de moeder, bijvoorbeeld kuddedieren, hebben vaak vrij waterige melk, en zij drinken de hele dag door kleine beetjes.

Dit is ook van invloed op het aantal voedingen dat je moet geven. Sommige diersoorten hoeven maar 2 a 3 keer per dag melk te krijgen. Anderen het liefst dag en nacht elk uur een voeding. Het ene diersoort kan 's nachts best een paar uur zonder melk, en bij het andere diersoort kan het jong best 5 of 6 uur zonder voedingen. Dat hangt af van hoe de moeder het dier verzorgt. Kan het jong dag en nacht bij de tepel om wat te drinken? Of zijn de jongen grote delen van de dag alleen en worden ze op gezette tijden door de moeder bezocht?

Omgevingsfactoren

Dieren die in koude omstandigheden worden grootgebracht, bijvoorbeeld ijsberen en zeehonden, hebben vaak wat vette melk. Want die jongen moeten snel een lekkere speklaag ontwikkelen. Dieren die in warme, droge, woestijnachtige gebieden leven, hebben vaak iets dikkere melk met relatief weinig water erin.

Dus, welke melk moet je kiezen voor een exotisch dier waar weinig over bekend is?

 Is er een dier dat genetisch lijkt op het diersoort? Dan zit je vaak goed met een melksoort voor dat dier. De samenstelling van de melk een wild zwijn, zal sterk lijken op de samenstelling van de moedermelk van tamme varkens, bijvoorbeeld. Hyena’s zijn genetisch meer verwand met katten dan met honden. Dus kattenmelk zal waarschijnlijk beter passen voor jonge hyena’s dan puppymelk.

Kijk naar de resultaten van anderen. Je bent vast niet de eerste die dat diersoort gaat grootbrengen. Welke melk gebruiken anderen? Informeer bij exotische dieren ook bij opvangen in de landen waar het dier vandaan komt, zij hebben vaak veel meer ervaring.

Kijk voor kangoeroes en koala’s naar informatie uit Australië, en raadpleeg voor een gordeldier ook eens Spaanstalige informatie uit Midden- en Zuid-Amerika.

Is er iets bekend over een bepaalde stof die er in de melk moet zitten? Dan kan je die toevoegen aan elk soort poedermelk.

Melk met gemiddelde hoeveelheid vet, eiwit en koolhydraten

Kom je er niet uit? Weet je niet welke melk je moet kiezen? Neem dan een melksoort met een gemiddelde hoeveelheid vet, eiwit en koolhydraten. Het is misschien niet ideaal, maar jonge dieren zijn ook veerkrachtig, en kunnen best wel wat hebben.

FoxValley 32/40 en Esbilac zijn twee voorbeelden van melkpoeder die gemiddeld genomen het meest geschikt zijn, en daarom vaak worden gebruikt om exotische jonge dieren mee groot te brengen.

Bron en verder lezen: https://www.ewildagain.org/wildlife-species-mothers-milk

https://milkgenomics.org/article/mega-milk-composition-analysis/