Stokstaartje met de hand grootbrengen
Er is helaas niet veel bekend over het met de hand grootbrengen van stokstaartjes. Heb je zelf meer informatie om deze handleiding mee uit te breiden, dan horen we dat graag. Onderaan deze handleiding staat een bronvermelding met extra informatie (meestal in het Engels).
Naamgeving
De officiele latijnse naam voor een stokstaartje is Suricata suricatta. Ze behoren tot de familie van Mangoesten. In het Engels worden ze ook Meerkats genoemd (niet te verwarren met de apensoort die wij in Nederland meerkatten noemen). Stokstaartjes staan ook bekend onder de naam Suricates of slender-tailed mongooses.
voortplanting van stokstaartjes
Als stokstaartjes ongeveer één jaar oud zijn, zijn ze geslachtsrijp en in staat om zich voort te planten. Maar de meeste vrouwtjes krijgen pas hun eerste nestje als ze 2 jaar oud zijn. Stokstaartjes leven in groepen, en de vader en andere groepsleden helpen vaak met het grootbrengen en/of het beschermen van de jongen. Een stokstaartje krijgt meestal 3 a 4 jongen. Volgens verschillende bronnen krijgen de jonkies tussen de 40 en 60 dagen melk van de moeder.
Er is geen speciaal paarseizoen bij de stokstaartjes, en de groep synchroniseert ook niet de geboortes. Hierdoor kunnen er het hele jaar door jonge stokstaartjes worden geboren. In de natuur worden de jonkies voornamelijk tussen augustus en maart geboren, omdat dan de weersomstandigheden en de temperatuur het beste zijn. In de natuur krijgen vrouwtjes ongeveer drie nestjes jongen per jaar. In gevangenschap kan ze zelfs vier keer per jaar een nestje krijgen.
Ontwikkeling van jonge stokstaartjes
Meestal worden jonge stokstaartjes in nestjes van 3 a 4 jongen geboren. De jonkies worden kaal geboren, met gesloten ogen en oren. De jonge stokstaartjes zijn in het begin hulpeloos. De moeder verzorgt ze, en kan ze ook verplaatsen door ze in de nek op te pakken. Andere dieren van de groep helpen met de verzorging en de bescherming van de jongen.
De oren gaan rond 10 dagen open, en op dag 10 tot 14 zullen ook de oogjes open gaan.
De eerste 3 weken blijven ze in het holletje.
Vanaf 4 weken oud gaan ze vast voedsel uitproberen, maar ze hebben nog steeds melk nodig! Vooral in de eerste 3 a 4 uren van de dag worden jonge stokstaartjes veel gevoerd door de ouders en andere verzorgers.
Jonge stokstaartjes krijgen moedermelk tot een leeftijd van 50-60 dagen. Dieren die met de hand worden grootgebracht zijn vaak wat trager in hun ontwikkeling, dus geef ze zeker melk tot ze minimaal 60 dagen oud zijn.
Jonge stokstaartjes krijgen tot ze 3 maanden oud zijn hun voedsel aangeboden door de ouders en verzorgers. Vanaf een leeftijd van 10 weken krijgen ze beduidend minder voedsel van de ouders en zullen ze zelf op zoek moeten gaan naar hun eigen voedsel.
Gewichtstoename
Het is normaal dat een jong stokstaartje 's nachts ca 5% van zijn lichaamgewicht verliest. Nachten zijn kouder, en er wordt niet gevoerd. Daardoor verliezen ze gewicht. Maar overdag komt er ook weer veel gewicht bij.
Weeg je stokstaartje op een vast moment van de dag. Dan krijg je de meest nauwkeurige waardes.
Temperatuur
Jonge stokstaartjes kunnen hun eigen lichaamstemperatuur niet goed op peil houden. Ze zijn afhankelijk van de omgevingstemperatuur en de nestgenootjes om henzelf warm te houden. Als de omgevingstemperatuur te laag wordt, kost dat veel energie, waardoor ze minder goed zullen groeien.
Dieren die in grote nesten slapen, zijn niet zo afhankelijk van de omgevingstemperatuur, omdat de nestgenootjes ze warm zullen houden met hun lichaamswarmte. Ze kruipen lekker tegen elkaar aan.
Maar als je een jong alleen hebt, is de omgevingstemperatuur van groot belang voor een goede groei. Leg een kruik of warmtemat bij het stokstaartje, zodat hij/zij zelf kan kiezen of het de warmte opzoekt of niet.
Melk voor stokstaartjes
Ik heb geen onderzoek kunnen vinden naar de exacte samenstelling van de moedermelk van stokstaartjes. Meestal wordt puppymelk geadviseerd om stokstaartjes mee groot te brengen. Er wordt soms geschreven dat stokstaartjes extra taurine nodig hebben. Dit zit meestal in kittenmelk, of in melkpoeders die zowel voor pups als kittens gebruikt kunnen worden. Royal Canin puppymelk is bijvoorbeeld exact hetzelfde als Royal Canin kittenmelk, en bevat dus ook extra taurine.
Hulp bij poepen en plassen
Zoals bij veel zoogdieren, kunnen pasgeboren jonkies nog niet zelfstandig poepen en plassen. Ze worden hierbij geholpen door hun moeder. De moeder likt ze over hun genitaliën en perineum, en dat is het teken om te gaan poepen en plassen. Stokstaartjes die met de hand worden grootgebracht zullen hier dus ook mee moeten worden geholpen. Dit kun je het beste doen met een nat stukje stof of een nat watje, dat je zachtjes over de schaamstreek strijkt. Poepjes en plasjes kun je meteen met hetzelfde doekje opvegen. Doe dit voorafgaand aan elke maaltijd. Je hoeft het niet meer te doen, als je merk dat de jonkies zelfstandig gaan poepen en plassen.
Gedrag
De association of Zoos and Aquariums heeft een mooie handleiding geschreven over het houden van stokstaartjes en andere soorten mangoesten. Zij raden expliciet af om jonge stokstaartjes met de hand groot te brengen. Het zijn erg sociale dieren die contact nodig hebben met hun soortgenoten. Als je de jongen apart houdt van de groep, worden ze op den duur erg agressief en onhandelbaar. Ze kunnen dan ook niet meer terug naar de groep. Jonge stokstaartjes leren normaal gedrag door dit af te kijken van volwassen dieren.
Het beste advies is om de jonkies zoveel mogelijk bij de groep te laten, en alleen steeds even weg te nemen om ze te voeden en dan weer terug te zetten in de nestruimte.
Bronnen:
Veel informatie over de groei en ontwikkeling van jonge stokstaartjes vind je in dit artikel: https://animaldiversity.org/accounts/Suricata_suricatta/
Handleiding voor de verzorging van allerlei soorten mongoesten. Hoofdstuk 7.5 gaat over het grootbrengen van de Zebramangoest (een neefje van het stokstaartje). In de handleiding wordt afgeraden om stokstaartjes met de hand groot te brengen. Wil je het tóch proberen, volg dan de aanwijzigen voor andere soorten mangoesten op: https://assets.speakcdn.com/assets/2332/mongoose_meerkat_and_fossa_acm_2011.pdf
Verslag van het grootbrengen van een ringstaartmangoest (verre neef van het stokstaartje, dat leeft op Madagascar). https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/4312/Larkin1979.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Factoren die het gewicht van jonge stokstaartjes beïnvloeden (Engelstalig): https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1046/j.1365-2656.2002.00636.x
